“Gelukkig weten collega’s van de scholen ons steeds beter te vinden”, zegt stafdirecteur Onderwijskwaliteit Ellen Ros. “Goed nieuws, want wij willen graag samen met de onderwijsteams werken aan kwaliteit. Passend bij de koers doen we dat steeds meer op een waarderende manier.”
Leestijd 8 - 9 min
Een kijkje in de keuken van Onderwijskwaliteit
Ellen, Anita, Claudia, Saskia en Judith: zij staan voor waarderende kwaliteitszorg. Samen met de scholen zetten deze collega’s van de stafafdeling Onderwijskwaliteit zich vol enthousiasme in om het onderwijs aan onze leerlingen steeds beter te maken.
"Meer samen, meer waarderend"
Anders auditen, een nieuwe directiebeoordeling en een pilot Kwaliteitszorg 2.0 met daarbij een zelfevaluatie: het is een greep uit het jaarplan van de stafafdeling Onderwijskwaliteit, die meer vanuit de bedoeling is gaan werken. Dus: minder ‘klassieke afvinklijstjes’?
“Inderdaad”, lacht Ellen, “al blijft het natuurlijk belangrijk om ook inzicht te houden in resultaten zoals onderwijsopbrengsten. Niet als doel op zich, maar om samen te bedenken hoe het nog beter kan voor onze leerlingen.”
Bewuster bezig met kwaliteit
“Bekijk je kwaliteit door inspectieogen, dan is het natuurlijk mooi dat alle scholen een basisarrangement hebben en dus voldoende scoren. De Spoorzoeker in Roermond kreeg een paar maanden geleden zelfs een ‘goed’ en er lopen nog twee goed-aanvragen. Ik ben ervan overtuigd dat er méér scholen zijn die daarvoor kunnen gaan. Al was het maar voor het mooie traject Kwaliteitszorg 2.0 dat je dan als team doorloopt.”
Wat zijn de eerste ervaringen met die aanpak? “De teams die hebben meegedaan vinden het super, omdat zij zich bewuster worden van wat zij al goed doen. Teamleden gaan in gesprek met elkaar en krijgen meer grip op wat zij samen verder willen verbeteren. Het levert veel positieve energie op. Dan gaat het dus juíst over die waarderende kwaliteitszorg.”
Bruisende themabijeenkomsten
In de themabijeenkomsten die Onderwijskwaliteit regelmatig organiseert voor collega’s van alle scholen, bruist het vaak van de nieuwe ideeën. “Daar krijg ook ik enorme energie van”, zegt Ellen enthousiast. “Sowieso geldt natuurlijk: meld je met je vragen of suggesties: daar kunnen we mee aan de slag.”
Op 10 februari organiseerde Onderwijskwaliteit een themabijeenkomst met Thom Verheggen over Werken vanuit de bedoeling. Ook burgerschap en Educatief partnerschap met ouders staan op de agenda dit jaar. “Betekenisvolle onderwerpen om samen met collega’s aan te werken, omdat we er scholen mee vooruit helpen.”
“Genieten als collega’s trots vertellen”
Bij Onderwijskwaliteit zit Anita Kleisterlee – na veel ervaring in het ‘dagelijkse’ onderwijs – helemaal op haar plek. Zij organiseert (onder meer) alles rondom Kwaliteitszorg 2.0 en begeleidt ook de scholen die bij de inspectie een goed-aanvraag hebben gedaan.
Anita werkte als leerkracht en orthopedagoog bij Scholengemeenschap Harreveld en bij Het Palmhuis, voor zij een paar jaar geleden overstapte naar Onderwijskwaliteit. “Heel interessant om vanuit een andere rol mee te werken aan goed onderwijs”, merkt zij.
Ervaring opdoen met Kwaliteitszorg 2.0
Een nieuwe klachtenregeling die past bij het sociale veiligheidsbeleid, certificering, de schoolgids actueel houden, themabijeenkomsten organiseren: het is een selectie uit de gevarieerde werkagenda van Anita.
Ook bij Kwaliteitszorg 2.0 is zij actief betrokken. “In 2019 zijn we met samenwerkingspartner CKMZ de pilot gestart, om scholen te helpen om hun basiskwaliteit te verbeteren óf om ze te ondersteunen bij een goed-aanvraag bij de inspectie.”
Waardevolle teamgesprekken
Een kick-off met het team, een training dialooggesprekken, een zelfevaluatie, een audit door externe auditoren: dat zijn onderdelen van het traject dat scholen kunnen doorlopen.
“Teamleden gaan met elkaar in gesprek over hun kwaliteit. Het draait dan ook om cultuur: wie ben je als team, hoe werk je samen? Wat gaat goed en wat wil je verder verbeteren? Tijdens de training leren teamleden om op een constructieve manier met elkaar in dialoog te gaan. Alleen die gesprekken zijn al heel waardevol.”
Helaas geen schoolbezoeken
Natuurlijk kan online veel doorgaan, maar Anita mist de schoolbezoeken toch enorm. “Ik geniet ervan om op scholen te zien hoe collega’s werken en wat er allemaal gebeurt. Als collega’s trots vertellen over hun werk en wat ze willen ontwikkelen, krijg ik daar veel energie van.”
“Collega’s graag ontzorgen”
Ideeën vertalen naar handige, gebruiksvriendelijke ICT. Kijk: dáár wordt Claudia Koppenaal heel blij van. Daarom is zij ‘chef systemen’ bij Onderwijskwaliteit, maar dan wel altijd denkend vanuit het onderwijs en met de leerlingen en collega’s scherp voor ogen.
Je staat er misschien niet elke dag bij stil, maar het is o zo belangrijk. Alle leerlingen die op onze scholen leskrijgen, moeten op de juiste manier staan ingeschreven in de leerlingenadministratie. Gaat dat mis, dan komt het met de bekostiging – lees: het geld dat het ministerie geeft voor het onderwijs – niet goed.
Mooi compliment
“De collega’s van de leerlingenadministratie doen superbelangrijk werk! Als zij vragen hebben, dan kunnen ze bij mij terecht. Twee keer per jaar organiseer ik een bijeenkomst, zodat zij ook onderling praktijkervaringen kunnen delen. We hebben al eens samen een kookworkshop gedaan en worden door dit soort activiteiten steeds meer een team.”
Onlangs vond een grote controle plaats door de financieel inspecteur. Dat betekende veel ‘aanleverwerk’ voor de 25 scholen die onderzocht werden en ook voor Claudia. “We kregen achteraf een mooi compliment voor de prettige samenwerking”, vertelt ze. “Fijn natuurlijk.”
Steeds gebruiksvriendelijker
Claudia is ook beschikbaar voor alle vragen over de leerlingvolgsystemen die we gebruiken: ESIS voor het speciaal (basis)onderwijs en MLS voor het (voortgezet) speciaal onderwijs.
”Hebben collega’s wensen om die systemen te verbeteren, dan koppel ik die terug naar de ICT’ers. De digitale ondertekening van dossiers is een mooi voorbeeld, dat scheelt echt veel werk. Ook hebben we onlangs een gebruiksvriendelijke registratiemodule voor de Meldcode Huiselijk Geweld ontwikkeld.”
Nu op de agenda?
Welke klussen spelen dit jaar zoal? “Het lijkt erop dat er landelijk één format gaat komen voor het ontwikkelingsperspectief voor leerlingen. We onderzoeken ook hoe we - binnen de privacyregels - kunnen registreren hoe het met leerlingen gaat ná hun tijd bij Aloysius. Over deze thema’s brainstormen met mijn collega’s van Onderwijskwaliteit en tijdens themabijeenkomsten, is echt heel inspirerend.”
Samen bouwen aan sociale veiligheidsbeleid
Wie sociale veiligheid zegt, zegt Saskia Pinkers. Zij is als externe projectleider voor Onderwijskwaliteit aan de slag. Eén van haar klussen: een nieuw Veiligheidsplan maken, samen met een groepje sociale veiligheidscoördinatoren van de scholen.
“Onderdeel van dat Veiligheidsplan is de sociale veiligheidsthermometer”, licht Saskia toe. “Die moet je als team helpen om scherp te houden hoe het ervoor staat met de sociale veiligheid. Ons doel is natuurlijk iets te ontwikkelen dat helpend is in de dagelijkse schoolpraktijk.”
Samen ontwikkelen is inspirerend
Juist het samenwerken met collega’s in de scholen vindt Saskia inspirerend. Zo adviseerde en ondersteunde zij een aantal scholen op het gebied van sociale veiligheid en is ook paraat voor vragen van teams op dit terrein, of het nu gaat om de Meldcode Huiselijk Geweld en de training die daarbij hoort, of het nieuwe time-outprotocol dat meer preventief werken ondersteunt.
Sociale veiligheid moet altijd actueel zijn
Eind 2021 is ook het projectplan sociale veiligheid klaar, waarmee Aloysius de komende jaren vooruit kan. Er zal ook een goede samenwerkingsstructuur staan om sociale veiligheid een actueel thema te laten zijn op alle scholen. “De coördinatoren sociale veiligheid denken hier natuurlijk over mee.”
Eén belangrijk onderdeel is professionalisering. “Je moet als team voldoende kennis en vaardigheden in huis hebben om met leerlingen en of ouders in gesprek te kunnen gaan over thema’s als discriminatie of een vermoeden van huiselijk geweld”, illustreert Saskia. “Ook is veel behoefte aan tijd voor intervisie.”
Veel ambitie
Tot medio maart is Saskia met zwangerschapsverlof, maar daarna pakt ze met plezier de draad weer op. Na veel ervaring in onder meer de (gesloten) jeugdzorg, geniet ze nu zeer van werken in het (voortgezet) speciaal onderwijs. “Heel interessant om te zien wat er leeft op de scholen. Er is veel ambitie! En mooi om samen met de coördinatoren en teams die sociale veiligheid nog verder te versterken.”
“Meer samen en in samenhang ontwikkelen”
Judith Wernecke combineert haar werk voor Onderwijskwaliteit met coaching van kinderen en gezinnen die extra ondersteuning kunnen gebruiken. Die coachervaringen zijn waardevol bij het maken van nieuw beleid voor Aloysius, net als de kennis die Judith opdeed tijdens haar afstudeeronderzoek Pedagogiek.
“Tijdens themabijeenkomsten vertel ik over mijn scriptie die ging over een veilig pedagogisch klimaat. Samen met collega Saskia werk ik aan een traject voor scholen die willen reflecteren op hun pedagogisch klimaat. Heel inspirerend! Uit mijn onderzoek kwam naar voren dat het belangrijk is dat teams eenduidig werken aan pedagogische kwaliteit en dat onderlinge verbondenheid heel bepalend is voor een sterk pedagogisch klimaat.”
Waarderend auditen
Judith organiseert en plant het waarderend auditen. Daar hoort bijvoorbeeld ook een opleiding bij voor de auditoren. “We zijn nog zoekende, maar waarschijnlijk gaan we toe naar verschillende soorten audits, zodat je als school kunt kiezen. Wil je bijvoorbeeld de veiligheid van je schoolgebouw onder de loep nemen, of juist de cultuur in je team?”
Zelf is Judith ook lead-auditor. “Heel leuk om te doen, omdat je op veel scholen ziet hoe collega’s werken. Als zij door mijn vragen soms op nieuwe ideeën komen, word ik daar blij van. In de nieuwe manier van auditen gaat het steeds meer om dat meedenken.”
Samenhang in activiteiten
Judith organiseert themabijeenkomsten, is betrokken bij thema's als burgerschap en educatief partnerschap en is ook aan de slag met het vernieuwen van Zo werken wij!, het kwaliteitshandboek van Aloysius. Dat wordt bondiger en toegankelijker voor medewerkers. Ook kan elke school straks schoolspecifieke informatie toevoegen.
“Ontzettend leuk om te zien hoe alle onderwerpen waarmee wij bezig zijn in ons jaarplan in samenhang bij elkaar kwamen”, vindt Judith.
“Afgelopen periode zijn wij binnen Onderwijskwaliteit meer samen gaan oppakken en wij ontwikkelen ook meer samen met andere collega’s binnen Aloysius. Dat is goed, want het gaat er natuurlijk om dat wij dingen doen waar scholen veel aan hebben.”