In 2024 is door het uitvoerend bestuur en directeuren eerst teruggekeken op de vorige koersperiode, onder meer tijdens leiderschapsdagen. Dat leverde vooral het inzicht op dat scholen en diensten graag doorgaan met de koersthema’s.

“We hebben wel meer focus aangebracht en gaan ook de voortgang van onze koersdoelen scherper monitoren, vertelt Johan. “Fijn om te merken dat er zo’n hoge betrokkenheid was bij het ontwikkelen van ons nieuwe strategisch beleid voor de komende jaren.”

Kwaliteitsbewust werken

Scholen hebben de koers vertaald in hun schoolplannen voor 2025-2029 en namen daarin een meerjarenplanning op tot 2029. Ambities worden concreet gemaakt in doelen in de jaarplannen. “Ook een mooi proces waaraan we tijdens leiderschapsdagen en door vraaggerichte schoolondersteuning veel aandacht hebben besteed.”

In de schoolplannen beschrijven scholen hoe zij hun basiskwaliteit op orde houden en hoe zij die verder versterken. “Sowieso was en is kwaliteitsbewust werken een actueel thema. Ons kwaliteitskader is geactualiseerd en in goede zin ook eenvoudiger gemaakt.”

In 2024 kregen veel scholen de Onderwijsinspectie op bezoek. Ook een goede toets om inzicht te krijgen in hoe het ervoor staat met onze onderwijskwaliteit. “De samenwerking met de Onderwijsinspectie is goed”, merkt Johan. “En de resultaten van thema- en kwaliteitsonderzoeken helpen ons ook focus te houden op onze kwaliteit.”

Wereldgericht onderwijs

Inzoomend op de koersthema’s, ziet Johan cultuurgestuurd werken, educatief partnerschap met ouders en leerlingen en samenwerking met netwerkpartners als heel belangrijke, ondersteunende thema’s om te werken aan onderwijsconceptontwikkeling. Wereldgericht onderwijs dat écht goed voorbereidt op een betekenisvol leven en meedoen in relaties, school, werk of vrije tijd, vraagt daarom.

“Opvoeden en onderwijs: dat kunnen we alleen samen”, schetst Johan. “Gelukkig zien we een hoge mate van betrokkenheid van ouders bij de ontwikkeling van hun kind. Aandacht voor ouder- en leerlingbetrokkenheid mag natuurlijk zeker niet minder worden, dus educatief partnerschap blijft een thema om in te investeren. Om ouders – en ook collega’s trouwens – te ondersteunen die het financieel lastig hebben, houden we oog en oor voor armoede en kansengelijkheid en blijft ons Aloysius Hulpteam voor geldzorgen ook actief.”

Samen inclusiever

Wat de komende koersjaren zéker veel aandacht zal krijgen: inclusiever onderwijs. Aloysius ontwikkelde in 2024 een strategisch venster dat richting geeft aan hoe wij met leerlingen, ouders en netwerkpartners samen willen werken aan inclusiever onderwijs.

“Enerzijds investeren we volop in de samenwerking met het regulier onderwijs, bijvoorbeeld door onze expertise te delen en door ook gezamenlijke mixvormen van regulier en speciaal onderwijs te ontwikkelen”, licht Johan toe. “Anderzijds vinden wij ook dat het een stap inclusiever is, als het lukt om de helaas grote groep kinderen en jongeren die nu onvoldoende onderwijs krijgen en in sommige situaties zelfs thuiszitten, naar ons onderwijs te krijgen.”

Samenwerking netwerkpartners: keihard nodig

Gelukkig is er een stevige samenwerkingsbasis met netwerkpartners in de regio’s waarin Aloysius werkt. “We zijn samen verantwoordelijk voor inclusiever onderwijs”, vindt Johan. “Daar hebben we elkaar als gespecialiseerd onderwijs, regulier onderwijs, overheden en ook jeugdhulppartners hard bij nodig. Dat zien we zeker ook in ons gesloten onderwijs, waar veel veranderingen zijn.”

De vraag is wat Johan betreft niet zozeer of leerlingen nu meer naar regulier of gespecialiseerd speciaal onderwijs gaan. Het moet gaan om een samenspel tussen regulier en speciaal. Misschien worden reguliere scholen bijvoorbeeld wel meer speciaal dan nu.

De gesloten jeugdzorg wordt afgebouwd en ook de wereld van jeugddetentie is volop in beweging. “We moeten voorkomen dat onze expertise versnipperd raakt en zorgen dat onze gespecialiseerde medewerkers behouden blijven voor de jongeren die het heel lastig hebben in het leven. In 2024 heb ik daarom veel aandacht gevraagd voor een zorgvuldige aanpak. Ook hier dreigt het te gaan over alles of niets. Niet afbouwen, zonder dat er nieuwe voorzieningen zijn opgebouwd”, onderstreept Johan. “En voor al onze scholen is het belangrijk dat we samen met gemeenten investeren in collectieve jeugdhulp.”

Netwerkpartners zijn ook hard nodig om te werken aan bijvoorbeeld duurzame arbeidstoeleiding en aan verrijking en vernieuwing van het onderwijs. “We zien mooie voorbeelden van wat de samenwerking met het bedrijfsleven, sport, kunst en cultuur kan opleveren.”

Samen vanuit de bedoeling

Om alle uitdagingen die op het gespecialiseerd onderwijs afkomen goed aan te pakken, is goed samenwerken binnen Aloysius noodzakelijk.

“Schoolteams en ondersteunende diensten werken vanuit de bedoeling met elkaar samen om het onderwijs voor onze leerlingen steeds beter te maken. Sinds we onze cultuurverandering zijn gestart om schoolontwikkeling écht centraal te zetten in onze organisatie, zien we dat schooldirecteuren en hun teams zich beter ondersteund voelen. Goed samenwerken: daar wordt het niet alleen beter, maar ook leuker van.”

Klaar zijn we daarmee zeker niet. Echt die gedroomde professionele leergemeenschap worden, vraagt tijd, aandacht en oefening. De impactteams die zich richten op expertiseontwikkeling, helpen daar zeker bij. “We hebben een prachtig impactfestival achter de rug in 2024, waar de teams de resultaten van hun eerste twee jaar presenteerden.”

De impactteams gaan de komende koersperiode door, met meer focus op de krachtige onderwijspraktijken in onze scholen. Er komen twee teams bij, die zich richten op het eerdergenoemde kwaliteitsbewust werken en op het gefaseerd ingroeien van leerlingen in het onderwijs.

“Nu de Wijnberg sinds januari 2025 bij Aloysius hoort, hebben we nog meer kennis en ervaring in huis om jongeren die nu thuis zitten richting onderwijs te helpen”, zegt Johan verheugd. “De expertise van de collega’s van de Wijnberg gaat ons enorm helpen, met het oog op samenwerking met jeugdhulp en gefaseerd ingroeien in het onderwijs.”

Aloysius kreeg er niet alleen nieuwe collega’s van de Wijnberg bij. Sinds augustus 2024 bieden we ook onderwijs aan leerlingen van 12 tot 18 jaar die behandeld worden bij de JeugdzorgPlus-locatie Antonius in Bakkum. “Dat is onze nieuwe locatie van Het Molenduin geworden. Daar is veel ervaring met maatwerktrajecten voor leerlingen met zeer verschillende ondersteuningsbehoeften.”

Menselijke maat voorop

Een goede koers met stevige ambities: mooi en belangrijk. Maar uiteindelijk draait het voorál om investeren in relaties. Tussen leerling en leerkracht, tussen collega’s binnen Aloysius en ook met ouders en netwerkpartners.

“We mogen hoge eisen stellen aan elkaar”, vindt Johan. “Maar vieren wat er goed gaat en trots zijn op het onderwijs en elkaar is ook belangrijk. Ik zeg het vaker: laten we de menselijke maat in ons werk vooral normaal blijven vinden. Als we met elkaar willen bijdragen aan een inclusieve samenleving, is dat heel belangrijk.”