Naar overzicht

Het fundament van ons werk

 

Hoe verschillend onze scholen ook zijn, allemaal werken zij vanuit onze gezamenlijke visie, missie, onderwijsvisie en kernwaarden. Lees en bekijk er meer over!

Onze visie … elke dag in praktijk


Onze missie … is voor hún toekomst


Wij zijn er voor kinderen en jongeren van 4 tot 27 jaar die onze expertise in onderwijs, begeleiding en ondersteuning nodig hebben om zich goed te kunnen ontwikkelen. Wij bereiden onze leerlingen voor op een betekenisvolle toekomst in de samenleving.

 

Daarbij richten wij ons nadrukkelijk ook op hun ouders, familie en verdere omgeving. Wij werken daarvoor ook nauw samen met onze netwerkpartners in onder meer onderwijs en jeugdhulp.

 

Wij bieden onze leerlingen een passend ontwikkelings- en opbrengstgericht onderwijsprogramma, dat is afgestemd op hun leefwereld. Dat doen wij in een leeromgeving die optimaal stimuleert en die leerlingen tot hun recht laat komen. Daarnaast ondersteunen wij (reguliere) scholen bij het vormgeven van passend onderwijs in diverse samenwerkingsverbanden. Wij spreken ieders talent aan, kijken vooral naar wat wél goed gaat en leren onze leerlingen om te gaan met zichzelf en anderen.

Kracht

Laurens

Terugblik op De Leidse Buitenschool

Laurens is klaar voor het mbo

 

Oud-leerling van De Leidse Buitenschool in Katwijk Laurens (15), kijkt positief terug op zijn twee jaar in het speciaal onderwijs. Dat bleek een solide basis voor een goede start in het vmbo, waar hij nu alweer bijna klaar is. De mooie herinneringen? Meester Tjerk, de rust, de structuur en… het fijne voetbalveld!

 

Iets met computers of werken in de bouw. Welke vervolgopleiding het ook wordt: Laurens is straks echt wel klaar voor het mbo. In het derde jaar van het vmbo op het Spaarne College in Haarlem volgde Laurens al diverse mbo-workshops en bezocht een open dag. Zo ontdekt hij wat de best passende vervolgstap is voor hem na de vierde.

 

Mbo … dat wordt loslaten

Wat Laurens’ moeder betreft, gaat de mbo-opleidingskeuze richting ICT. “Ik denk dat dat echt iets voor hem is. Hij is altijd met gamen bezig. Op die manier heeft hij trouwens ook prima Engels geleerd, want hij heeft contact met mensen over de hele wereld.” Tja, dat mbo … “Dat wordt wel loslaten. Dan heb je geen digitaal volgsysteem als Magister meer om even mee te kijken. Maar Laurens wordt er natuurlijk wel weer zelfstandiger van.”

 

Overstap naar vmbo ging goed

Eerder was ook de overgang naar het vmbo best spannend, herinnert Laurens’ moeder zich. “Je hoopt dan dat de begeleiding blijft aansluiten bij wat Laurens nodig heeft en wat hij ook gewend was in het speciaal onderwijs. Dat is gelukkig goed gegaan.” Op het overzichtelijke Spaarne College zit Laurens in een kleine klas en ook de school zelf is overzichtelijk.

 

Meteen vrienden met Kevin

Voor Laurens overstapte naar het vmbo, zat hij twee jaar op de Leidse Buitenschool, waar hij begon in groep 6. “Ik ben gevoelig voor prikkels”, legt Laurens zijn overstap naar het speciaal onderwijs uit.

 

“Ik vond het lastig om mijzelf te concentreren en was altijd druk. Ik houd ook van duidelijkheid. Op de Leidse Buitenschool was het rooster zo dat ik altijd wist wat we gingen doen.” Minstens zo belangrijk: sociaal was het ook oké op school. “Ik was meteen bevriend met Kevin”, vertelt Laurens. “Ik heb nog altijd contact met hem. We bellen of appen wel eens en we gamen samen.”

 

Van Kans-klas naar het vmbo

“Laurens begon na een lastige periode in de Kansklas* op de Leidse Buitenschool”, vertelt zijn moeder. Stap voor stap maakte Laurens vanuit die klas de overgang naar de klas van meester Tjerk, met wie hij het al snel goed kon vinden.

“Als ik in het begin nog wel eens heel druk was, dan kon ik in de huiskamer van school even afkoelen”, weet hij nog. En: heeft hij verder nog een leuke herinnering aan De Leidse Buitenschool? Daar kan Laurens kort over zijn: “het fijne voetbalveld”!

 

*De Leidse Buitenschool heeft naast leergroepen ook de Kansklas. Hier worden onderwijs en zorg gecombineerd, met als doel om kinderen stap voor stap te begeleiden richting (steeds meer) onderwijs.

Onvoorwaardelijk

Nada Addi

Na stage bij De Spoorzoeker en De Ortolaan verknocht aan het speciaal onderwijs

 

Nada Addi liep stage op De Spoorzoeker (speciaal onderwijs) en De Ortolaan (voortgezet speciaal onderwijs) in Roermond. “De combinatie was heel fijn. Zo kon ik ervaring opdoen met het werken met jongere kinderen en met jongeren.”

 

Van tandartsassistente tot juf

Het duurde even voor Nada haar weg vond in het werkende leven. “Ik wilde van jongs af aan juf worden, maar ging uiteindelijk toch naar de opleiding voor tandartsassistente omdat vriendinnen daarvoor kozen. Omdat ik mezelf toch écht als leerkracht zie, ben ik weer met de deeltijd-pabo begonnen.”

Ook de positieve stage-ervaringen op de Aloysiusscholen in Roermond droegen bij aan dit besluit, want Nada vond werken met de ‘speciale’ doelgroep fantastisch. “Ik sta zoveel sterker in mijn schoenen nu. En ik vind werken met deze jongeren supertof. Ik heb echt een sterke band met ze gekregen.”

 

Meebouwen aan waardevolle projectweek

Tijdens haar laatste weken op De Ortolaan als ambulante ‘vliegende keep’ in verschillende klassen, hielp Nada mee met de organisatie van de projectweek ‘Waar geloof jij in?’. Leerlingen gingen aan de slag met het thema identiteit en bezochten onder meer een katholieke kerk, een synagoge en een moskee. Dat laatste bezoek regelde Nada. 

 

Voor veel leerlingen was dit hun eerste kennismaking met een moskee. Ze deden het geweldig tijdens de rondleiding. Ze waren geïnteresseerd en stelden zich respectvol op.” Dat er aan dit thema aandacht wordt besteed op school, vindt Nada heel belangrijk. “Er zitten meerdere culturen op school en het is goed dat je elkaar leert kennen en begrijpen. Zo word je je bewust van stereotypen die ieder mens natuurlijk heeft.”

 

Afstudeerthema: eigenaarschap

Nada deed haar afstudeeronderzoek over eigenaarschap. Ze interviewde onder anderen leerkrachten en leerlingen, ook van andere scholen voor voortgezet speciaal onderwijs in de regio. Met de ‘verse’ kennis van haar opleiding en onderzoeksliteratuur gaf Nada tips mee om het werken met leerdoelen verder te versterken.

 

“Eén van de uitkomsten is dat de leerkracht als professional per leerling goed inschat welke mate van eigenaarschap passend is, maar dat iedere leerling het écht fijn vindt om zelf keuzes te kunnen maken in wat en hoe hij leert. Doelen dan concreet maken, is nog best een uitdaging. Leuk om te zien dat De Ortolaan er al veel mee bezig is en nu teamleden aan elkaar koppelt: die leren als maatjes van elkaar.”

Passie

John Huijbregts

Leerkracht John Huijbregts schreef een praktijkhoofdstuk in nieuw boek van Martine Delfos

 

Een andere kijk op autisme maakte van John een meer luisterende leerkracht

 

John Huijbregts is leerkracht bij Focus in Haarlem én auteur van een hoofdstuk over zijn schoolpraktijk in het speciaal onderwijs van groep 7 en 8 van Focus in Haarlem, in het nieuwe boek Autisme als atypische ontwikkeling dat biopsycholoog Martine Delfos onlangs uitbracht.

 

John werkt sinds 2018 bij Focus, dat speciaal (basis)onderwijs biedt in integraal kindcentrum Zuid-Kennemerland in Haarlem waardoor jeugdhulp en jeugdzorg zo nodig dichtbij zijn voor kinderen. Als ouder van een kind met autisme aarzelde hij eerst voor hij solliciteerde op de baan in het speciaal onderwijs, maar na een dag meewerken ging hij – naar eigen zeggen – “het avontuur” aan.

 

“Ik had echt geen makkelijk eerste jaar op school”, vertelt John. Lucy, de geweldige onderwijsassistent met wie ik samenwerkte, heeft mij er echt doorheen gesleept. Ik had namelijk wel veel ervaring in het onderwijs, maar niet met het lesgeven aan kinderen met autisme. Hun basishouding was toch veelal: we willen niet en we hebben er geen zin in. Een ingang zoeken voor ontwikkeling viel me niet mee.”

 

Na webinars op ‘aan’

Meer ervaring, opleidingen en hulp van collega’s zorgden ervoor dat het steeds beter ging en John begon zijn draai te vinden. Toch was het pas in de zomer van 2020 na het volgen van vijf webinars van biopsycholoog, onderzoeker, docent, schrijfster en vertaalster Martine Delfos dat de knop helemáál op ‘aan’ ging. “Haar visie op autisme sprak me geweldig aan. Ik zag mijn leerlingen gewoon voor me als zij voorbeelden gaf over hoe je ook anders naar autisme kunt kijken.”

 

Die andere blik op autisme, is recent door Martine Delfos verwoord in een nieuw boek: Autisme als atypische ontwikkeling. Zij beschrijft de kenmerken van autisme bezien uit de regenboog aan mentale leeftijden binnen één persoon*.

 

Vertraagd en versneld rijpen

Simpel samengevat spreekt Delfos over de vertraagde en versnelde rijping van de hersenen. Bij jongeren met autisme zie je bijvoorbeeld vaak dat hun hersens sterk gericht zijn op het cognitieve. Daardoor rijpt de rest – bijvoorbeeld hun sociale of emotionele ontwikkeling – later. Niet alles kan immers tegelijk rijpen. Zo bezien is autisme dus veel meer een andere, atypische ontwikkeling, dan een stoornis.

 

Voorbeelden maken duidelijk hoe zo’n atypische ontwikkeling eruit kan zien op verschillende leeftijden en hoe je ermee om kunt gaan. In haar laatste boek besteedt Delfos vooral veel aandacht aan vier herkenbare kenmerken van autisme én aan twee kenmerken die het gevolg zijn van hoe iemand met autisme tegen de wereld oploopt en de wereld tegen die persoon. “Dat maakt het zoveel herkenbaarder”, vindt John. “Hierdoor kun je de theorie makkelijker omzetten in praktisch handelen.”

 

Meeschrijven over situaties in de klas

John: “Tijdens de webinars die ik bij Martine volgde, schreef ik mee. Ik werkte die aantekeningen uit en begon situaties en gebeurtenissen in mijn groep te beschrijven. Dat stuurde ik naar haar toe, vooral om te checken of ik haar goed had begrepen. Dat vond Martine heel leuk, omdat ik in niet-wetenschappelijke en heel toegankelijke taal omschreef wat zij vanuit de wetenschap wilde overbrengen.”

 

Na heel wat schrijverij heen en weer vroeg Martine aan John of hij zijn ervaringen wilde delen in een praktijkhoofdstuk in haar nieuwe boek. “Spannend natuurlijk”, herinnert John zich. Maar nu het boek in de boekhandel ligt, is hij er heel blij mee. “Ik heb van de samenwerking genoten en Martine was blij dat ik haar visie oppakte en in praktijk bracht en mijn ervaringen aan haar teruggaf.”

 

Anders aan het werk

Wat heeft die ‘nieuwe’ blik John in de klas gebracht? Natuurlijk hebben eerdere theorieën over autisme hun waarde of hun waarde gehad, maar toch hebben die er mede toe geleid dat we een ‘etiket’ zijn gaan plakken op kinderen, vindt John.

 

“Ik merk dat kinderen zich naar zo’n etiket gaan gedragen en zich onbegrepen voelen. Helaas zijn we toch vaak nog bezig om het kind aan te passen aan wat wij in het onderwijs willen, in plaats van het onderwijs aan te passen aan wat een kind nodig heeft.” Terwijl: kijk je niet naar kinderen met het beeld van een ‘beperking’, maar juist vanuit het idee dat zij zich anders ontwikkelen, dan ontstaat veel meer lucht en ruimte om op een gelijkwaardige manier te kijken en te luisteren naar een kind.

 

 Meer inzicht in hun denkwereld

“Ik merk dat ik veel meer een luisterende houding heb en op een nieuwe manier naar kinderen kijk. Zij vertellen mij veel meer wat ze nodig hebben en ik heb meer inzicht gekregen in hun denkwereld. Daar heb je niet altijd een IQ-onderzoek of diagnose voor nodig.”

 

Of, zoals John mooi beschrijft in de aankondiging van het boek: “Ik ontmoette mijn leerlingen op een andere manier. Er ontvouwde zich een heel ander perspectief. Hun kwaliteiten en mogelijkheden kwamen op de voorgrond. Zij begonnen mij te vertellen. Ik leerde luisteren en kreeg de boeiendste antwoorden van de kinderen zelf. Een nieuwe wereld ging voor me open …”

 

Bijzondere momenten

Neem die ene jongen die anderhalf jaar geleden de klas nog geregeld verdrietig en boos verliet en ‘op slot ging’. Met name bij rekenen kon hij uitleg niet accepteren en blokkeerde steeds.

“Logisch”, zegt John nu. “Voor iemand die gericht is op het cognitieve, kan iets nieuws aanvangen heel bedreigend zijn. Iets niet weten, betekent dat je even geen controle hebt. Dat levert leerangst op: de angst om het niet te weten. Deze jongen had zelf al veel uitgedacht en als je daar als leerkracht aan voorbijgaat, voelt hij zich niet gerespecteerd. Vanuit de zelfbepaaldheid die een kind met autisme eigen is, maakt dat het leren moeilijk.”

 

John zette zijn “eigen wil om te onderwijzen” opzij en ging het gesprek aan. Eerst voorzichtig en mondjesmaat. “Deze jongen verwachtte geen luisterende houding meer. In het onderwijs zijn we immers zo gewend aan instructie geven en veel minder aan luisteren. Geleidelijk aan ontdooide hij en begon mij te vertellen hoe hij dat deed, bij rekenen. Daar kon ik, in kleine stapjes, op aansluiten. Zo ging hij uiteindelijk weer op ‘aan’ en is weer gaan leren.”

 

Aanpak zou normaal moeten zijn

En nu? “Ruim een jaar later is hij niet meer te stuiten. Hij vraagt me van alles, wil leren en heeft ambitie gekregen. Maar hij is ook opener en socialer geworden. Hij gaat nu met sprongen vooruit. Dat merken collega’s en zijn ouders ook.”

 

Zo’n ervaring geeft natuurlijk veel voldoening. “Toch is de aanpak van Martine Delfos niet eens zo bijzonder”, merkt John. “Die zou normaal moeten worden in ons onderwijs.”

 

*Delfos werkt de theorie van het Socioschema met de MAS1P (Mental Age Spectrum within 1 Person) uit in haar boek.

Onderwijsvisie klaar voor de toekomst


Iedere leerling is de moeite waard om elke dag ons best voor te doen. Wij vertalen onze visie, missie en kernwaarden in positief pedagogisch handelen dat herkenbaar en ‘voelbaar’ is voor onze leerlingen, hun ouders en onze netwerkpartners. In onze ecologische onderwijsvisie draait het om leren wat je nodig hebt (kwalificatie), leren omgaan met jezelf en de ander in de samenleving van nu en morgen (socialisatie) en ‘mens’ worden op school (persoonsvorming).

Koers


Fotografie
Maartje van Berkel, Jeroen Jazet, Marieke Wijntjes 

Naar overzicht