Ambitiegericht werken (zie kader, red.) is niet iets wat je ‘zomaar’ doet én je moet er steeds in blijven ontwikkelen. “We blijven onze aanpak versterken en verdiepen. Daarbij zetten we de expertise van onze eigen mensen graag in. Vier Aloysiusexperts gaan in 2022 een dag per week als trainer aan de slag om collega’s te ondersteunen in ambitiegericht werken”, vertelt Ellen.
Leestijd 4 - 5 min
Vier nieuwe train-de-trainers ‘uit eigen huis’ delen hun expertise
Ambitiegericht werken focust op vakmanschap van de leerkracht
Ellen Ros
Aloysiusscholen maakten afgelopen jaren enorme stappen in ambitiegericht werken, vertelt directeur Onderwijskwaliteit Ellen Ros. “Alles wat je aandacht geeft, groeit. Niet alleen onze onderwijsresultaten zijn verbeterd, ook het inzicht bij individuele leerkrachten dat hun vakmanschap er écht toe doet en dat hun leerlingen vaak meer kunnen dan gedacht. Dat vind ik megawinst.”
Ambitiegericht werken ziet er – met dezelfde uitgangspunten – in het speciaal onderwijs weer net anders uit dan in het voortgezet speciaal onderwijs. “Ook onze scholen in justitiële jeugdinrichtingen hebben een andere uitvoeringsvorm, omdat hun leerlingen veelal maar kort op school zitten. Als hun tijd in de instelling erop zit, gaan zij weer naar hun oude of naar een nieuwe school.”
Mooi is dat Aloysius ook op stichtingsniveau de schoolambities en resultaten goed in beeld heeft dankzij ambitiegericht werken. “Die maken we ook zichtbaar op een dashboard, zodat teams altijd actuele en relevante data beschikbaar hebben om daarmee hun onderwijs weer te kunnen verbeteren.”
“Vier Aloysiusexperts gaan in 2022 aan de slag als trainer om collega’s te ondersteunen in ambitiegericht werken”
Ambitiegericht werken: hoe & wat
Wat wil je bereiken met je leerlingen, wat is daarin je ambitie? Dat is het vertrekpunt voor ambitiegericht werken. Via deze aanpak werken wij continu aan beter onderwijs.
Leerkrachten stemmen hun dagelijkse handelen af op de schoolambitie. Met collega’s reflecteren zij op de onderwijsresultaten en kijken samen wat goed gaat, wat beter kan en wat zij van elkaar kunnen leren. Daarbij spreken zij nieuwe doelen af en maken expliciet welk leerkrachtgedrag daarbij hoort.
Alle leerlingen uit de groep werken aan dezelfde doelen en krijgen dezelfde lesstof. In een zogenoemd gevorderd arrangement krijgen sommige kinderen daarna verdieping en wie meer moet oefenen met de basisstof, volgt een zogenoemd intensief arrangement. Daar worden de leertijd, de leerdoelen, het klassenmanagement en het handelen van de leerkracht op afgestemd.
Niet alleen voor vakken als spelling en rekenen is onze aanpak ambitiegericht, ook voor gedrag. Bij Leren denken & leren komen vaardigheden als plannen, samenwerken en inzicht krijgen in je leerproces aan bod.
In 2021 is ook ingezet op verdieping van ambitiegericht werken. Zo was er extra begeleiding beschikbaar voor individuele scholing en voor het bovenschools datateam dat onderwijsopbrengsten analyseert. Ook boden we coaching voor sectordirecteuren en organiseerden we intervisiebijeenkomsten.
“De clou is van lezen een feestje maken”
Leesresultaten stijgen flink dankzij totaalaanpak motiverend lezen
Audrey Machielsen
Een serie webinars over een totaalaanpak voor motiverend lezen, videoconsultaties voor onderwijsteams en leren van elkaar: dat zijn de ingrediënten waarmee Aloysius ‘lezen’ éxtra op de kaart zet in 2022.
Onderwijsadviseur Audrey Machielsen adviseert en ondersteunt Aloysius bij ambitiegericht werken. Zij nam een serie webinars op voor leerkrachten over LIST: een totaalaanpak voor lezen voor kinderen in groep 1 tot en met de onderbouw in het voortgezet speciaal onderwijs. De rode draad: leesplezier kweken!
Ambitiegerichte leesaanpak
“Met deze leesaanpak maken we ambitiegericht werken concreet voor het vak lezen”, vertelt zij. “De scholen die al met LIST bezig zijn, zien hun resultaten binnen enkele maanden stijgen, sommige maken echt enorme sprongen van wel 40 procent groei. Bijvangst is dat elke school ook zeker 10 procent stijgt in de resultaten voor begrijpend lezen. Puur doordat het technisch lezen zo verbetert. Door hun basisniveau te versterken, hebben minder kinderen zeer intensieve begeleiding nodig om te leren lezen.”
Leuker lezen
Naast deze mooie resultaten wordt het leesonderwijs ook veel léuker. Want wie ziet dat kinderen echt zin hebben om te lezen, wordt als vanzelf ook enthousiast. “De clou is van lezen een feestje maken”, benadrukt Audrey. “Maar wel volgens een doordachte en doelgerichte aanpak, die wetenschappelijk is onderbouwd. Want er leven veel denkbeelden over lezen die niet stroken met de wetenschap.”
Download minidossier ambitiegericht lezen
Intern begeleiders Noortje van De Spoorzoeker Roermond en Kim van Antoniusschool De Pionier in Den Helder, locatiecoördinator Cindy van de Antoniusschool in IKC IJmond en leerkrachten Renate en Esther van de Don Boscoschool in Lisse deelden hun ervaringen met de LIST-aanpak in een koerskrant. Die viel najaar 2021 op de mat bij alle medewerkers van Aloysius.
Dr. Thoni Houtveen ontdekte wat écht werkt
LIST: maak lezen leuk en laat kinderen leeskilometers maken
LIST staat voor Lezen is Top. De leesaanpak is mede ontwikkeld door Dr. Thoni Houtveen. “De ontwikkeling van leesvaardigheid blijkt veel sneller en efficiënter te kunnen als je alle kinderen samenhangende teksten laat lezen. Eenzelfde basisaanpak voor ieder kind, met dezelfde doelen.”
Thoni: “Veel scholen besteden veel tijd aan losse woordjes lezen en zij gaan snel differentiëren. Daardoor lezen de zwakste lezers uiteindelijk het minst, omdat die extra vaak rijtjes woorden moeten herhalen. Terwijl álle kinderen juist vooral veel leeskilometers moeten maken.”
Om zin te krijgen in die leeskilometers, moet lezen vooral leuk worden. “Voor ieder kind is een boek te vinden”, onderstreept Thoni. “Dat vraagt wel wat van de leerkracht, want je moet kinderen kénnen, weten wat ze leuk vinden. En je moet op de hoogte zijn van welke kinderboeken er zijn.”
De aanpak heeft zich inmiddels ruimschoots bewezen. “Het landelijke beeld is dat ongeveer een kwart van de kinderen groep 8 verlaat met een AVI niveau (AVI-niveaus duiden de leesvaardigheid uit, red.) van eind groep 6. Dat is te laag natuurlijk. Op de onderzoeksscholen die de LIST-aanpak volgden, was dat minder dan 1 procent.”
Ook Aloysiusscholen die werken met de LIST-aanpak halen hun ambitie voor lezen ruimschoots.